Birgi  denilince akla  gelen en önemli konulardan  biri  de kuşkusuz  tarihi  eserleri ve  tarihiyle  bütünleştiği  bir çok  rivayetleri akla  gelmektedir.

Tarihi  Birgi  ile birlikte    adı  birlikte anılan  Gazi  Umurbey de Birgi’nin   tarihi  ile birlikte anılan  geçmişten günümüze  kadar  anılmaktadır. Ege Denizi’nde kurduğu büyük donanmayla yılarca Haçlı, Ceneviz ve Bizans donamalarına kök söktüren Umur Bey ilk Türk denizcilerimizden biridir. 1328 yılında İzmir Kalesi’ni ve limanını Cenevizlerden alan Gazi Umur Bey ertesi yıl sekiz gemilik filosuyla denize açıldı ve Çanakkale Boğazı’nda ilk savaşını gerçekleştirdi. 1329 da Saruhan ve Menteşe beyleriyle birlikte hareket ederek Haçlı Donanması’nı ağır bir yenilgiye uğrattı.

1329’da İbrahim Bahadır Bey ile birlikte Bozcaada’ya çıktı. Bu arada donanması gün geçtikçe büyüyordu. 1330 yılında 45 gemiyle Sakız adasına baskın yaptı. 1332de Saruhanoğlu Timur Bey ile Çanakkale Boğazı’nı zapt edip Bizans Donanması’nı Marmara Denizi’ne hapsetmek için Gelibolu’ya asker çıkardı. 1333 yılında Venediklilere karşı yaptığı Eğriboz Deniz seferinde 250 gemiye komuta ediyordu. Aynı yıl 170 gemi ile Yunanistan kıyılarına saldırdı. Askerleriyle birlikte Atina kapılarına dayandı.

Bazı araştırmacılar Gazi Umur Bey’in 1338 yılında Fatih Sultan Mehmet Han’dan tam 115 yıl önce Karadeniz seferi esnasında 300 gemiden oluşan donanmasını karadan yürüterek Patras Körfezi’ne geçirdiğini söylemektedir. Bu teze göre Türk tarihini çok iyi inceleyen Fatih Sultan Mehmet Umur Bey’in bu dahice hareketinden ilham alarak gemilerini karadan Haliç’e indirmiş ve savaşın kaderini değiştirmiştir. Bu nedenle Gazi Umur Bey’den “gemileri karadan yürüten ilk Türk” olarak bahsedilir

Aydınoğlu Beyliğinin kurucusu Aydınoğlu Mehmet Bey’in ikinci oğludur. Lakabı Dinin güzelliği anlamına gelen Bahaüddün’dir. Babasının ölümünden sonra 1334 henüz yirmi beş yaşındayken tahta çıkmıştır. Onun zamanında beylik en parlak dönemini yaşamıştır. Gözüpekliği ve atılgan kişiliğiyle tanınan Umur Bey Türk milletinin tarih boyunca yetiştirdiği en büyük kahramanlardan biridir. Destansı hayatı ve savaş meydanlarında kazandığı büyük zaferler on altıncı yüz yılın ünlü şairlerinden Enveri’nin yazdğı Düsturname adlı eserde epik bir dille anlatılır.

Aynı  zamanda  Gazi  Umurbey’in   adının  yaşatılmasında  heykelinin  de bulunması  Birgi adına  gurur vericidir.