GEÇMİŞTEKİ DÜNYA KUPALARI
Evet bir dünya kupası düzenlendiğinde, Avrupa futbolundan esintileri televizyonlardan izleriz.Futbol tarihinde bir çok Avrupa takımlarının geçmişte tarihte yer alan futbol başarılarıyla birlikte kendi kulüplerinde kupalarla başarı öyküleri vardır.
Ama bende Futbolun içinden gelmiş biri olarak Avrupa kupalarını defalarca izleme şansına şahip oldum. En çok da televizyonlarda izlerken, bunun da, keyfini alanlardan biri olarak ayrıca daha önceden de formasını giydiğim Göztepe Futbol takımında, Avrupa takımlarıyla, yaptığımız maçlarda oynama şansına sahip oldum.
Dünya Kupası’nı düzenleme hakkını kazanırken turnuvaya yakın bir süre kala, 1960 yılında ciddi bir deprem ile sarsılmıştı. Turnuvanın başka bir ülkeye taşınması söz konusu iken Şili, FIFA’ya organize olunacağının garantisi vermiş ve ev sahipliğini korumuştu. Son şampiyon Brezilya, Pele’yi sakatlığa kurban vermesine rağmen finale kadar yükselmişti. Finalde Çekoslavakya ile karşılaşan Brezilya, rakibini 3-1 mağlup ederek üst üste ikinci kupasını kaldırmıştı.
Futbol dünyası yeniden yazılmaya başlandı ve Dünya Kupası, Uruguay’da ilk kez düzenlenmeye başladı. İlk Dünya Kupası’nın Güney Amerika’da olmasını boykot eden birçok ülke, turnuvaya bu nedenle katılmama kararı aldı. Avrupa ülkeleri de Uruguay’ın çok uzakta olduğunu belirterek turnuvaya katılmadı. Çünkü o zamanlar Güney Amerika’ya gitmek için okyanusu gemi ile geçmek gerekiyordu… Bu nedenlerden ötürü ilk Dünya Kupası’na sadece 13 takım katılmıştı. Finalde Arjantin’i konuk eden Uruguay, 4-2’lik skorla ilk kez düzenlenen Dünya Kupası’nda şampiyon olurken, futbol tarihindeki değişim de başlamış olmuştu.
Dünyanın ünlü futbolcuları arasında gösterilen Pele’nin efsaneleştiği 1958 Dünya Kupası’na İsveç ev sahipliği yaparken turnuvayı Brezilya kazandı. Garrincha ve Pele’li Brezilya, finalde ev sahibi İsveç önünde adeta şov yaparken maçı 5-2 kazanıp kupayı kaldırdı. Turnuvaya Brezilya, başından sonuna damga vururken trajik de bir olay yaşandı. Kupaya çok az bir zaman kala Manchester United uçağının düşmesi ile beraber İngiltere Milli Takımı’nın çoğu oyuncusu kazada hayatını kaybetti. Kadrosu büyük ölçüde küçülen İngiltere ise turnuvada gruplardan çıkamadı.
Dünya Kupası’nı ise İtalya’da düzenlemeye karar verdi. Uruguay, bir önceki turnuvada kendisini boykot eden İtalya’ya gitmeme kararı aldı. Uruguay’daki turnuvayı boykot eden takımlar ise İtalya’da yer alırken bu turnuvaya da politik faktörler damgasını vurdu. Faşist diktatör BenitoMussolini, turnuvayı politik bir araç olarak kullanırken İtalya’nın şampiyon yapması için dış etkenleri devreye soktuğu iddia edildi. Mussolini’nin damga vurduğu turnuvada İtalya, finalde Çekoslovakya’yı uzatmalarda 2-1 yenerek şampiyon olmuştu. Ancak futbolun ikinci planda kalması çok eleştirilmişti. 1938 Dünya Kupası’nda ise 2. Dünya Savaşı’nın etkileri vardı. Savaşın etkileri nedeniyle Avusturya gibi birçok Avrupa ülkesi, Dünya Kupası’na katılamamıştı. İtalya, üst üste 2. kez Dünya Kupası’nı Fransa’da kaldırırken finalde Macaristan’ı 4-2 yenmeyi başarmışlardı. Turnuvadaki en dikkat çekici maç ise Brezilya ve Polonya arasında oynanmıştı. Brezilya, uzatmada Polonya’yı 6-5 yenerek adını çeyrek finale yazdırmıştı. 38 Dünya Kupası’ndan sonra dünyadaki savaş ortamı nedeniyle 1950 yılına kadar Dünya Kupa şı nedeniyle Dünya Kupası, 12 yıl aranın ardından Brezilya’da düzenlendi. FIFA, turnuvayı 1942 yılında yapmak istemiş ancak takımlar karşı çıkmıştı. 1946’da da yapılamayan turnuva, 1950’de savaşın bitmesiyle gerçekleşebildi. Brezilya’daki turnuva, o zamana kadar yapılmış en heyecan verici turnuva olmuştu. Favori Brezilya, kupayı kazanacağına emindi. Efsane stadyum Maracana’yı dolduran 100 binden fazla taraftar, finalde Uruguay’a karşı alınan mağlubiyetin ardından çökmüştü. Şampiyon Uruguay olurken, Brezilyalılar o gün için ‘’Tarihimizin en trajik günü’’ yorumunda bulunmuştu.sı düzenlenemedi. 1950’deki turnuvayı İsviçre’ye vermişti ancak İsviçre’de statların hazır olmaması nedeniyle o sene turnuva Brezilya’ya verilmişti. Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmak için 1954’ü bekleyen İsviçre’de 16 takım, kupa için mücadele etti. Türkiye ise ilk kez 1954 yılında Dünya Kupası’na katılma heyecanı yaşadı. Final ise büyük bir mucizeye tanıklık etmişti. Puskas önderliğinde 2-0 öne geçen Macaristan, kupaya çok yaklaşmıştı. Ancak Batı Almanya geriden gelerek 3-2 öne geçmiş ve kupanın sahibi olmuştu. O maç ise tarih futbolu kendilerinin icat ettiğini ve neden kendi ülkelerinde Dünya Kupası düzenlenmediğini sorguluyorlardı. Kendi ülkelerinde düzenlenen turnuva ise tarihin en tartışmalı finallerinden birisine tanıklık etti. İngiltere ile Doğu Almanya arasında oynanan final, 2-2’lik skorla uzatmaya giderken uzatma dakikalarında İngiltere, GeoffHurst’un attığı golle 3-2 öne geçti. Wembley’de 97 bin taraftar önünde oynanan finalde Hurst’un golünün çizgiyi geçip geçmediği yıllarca tartışıldı. Hurst, son dakikada bir gol daha buldu ve İngiltere, maçı 4-2 kazanıp şampiyon oldu. Turnuvanın gol kralı ise Portekiz adına 9 gol atan Eus a kıtasına dönen Dünya Kupası’nda Brezilya, tarihin en güçlü takımı olarak lanse ediliyordu. Almanya’da Beckenbauer ve GerdMüller, İngiltere’de ise BobbyCharlton vardı. Finalde Brezilya, İtalya’yı 4-1 mağlup ederek 3. kez Dünya Kupası’nda şampiyon olurken Brezilya efsanesi Pele, son kez Dünya Kupası oynadı. Meksika’da düzenlenen kupada ilk kez kırmızı kart uygulaması kullanıldı. Ancak hiçbir futbolcu kırmızı kart görmedi. Öte yandan Brezilya teknik direktörü MarioZagallo, hem futbolcu hem de teknik direktör olarak Dünya Kupası’nı kazanan ilk kişi olarak tarihe geçti. Turnuvanın gol kralı ise 10 gol atan GerdMülleroldu.ebio olarak bilinmektedir. 16 sene sonra tekrar Güney Amerika’ya dönerken Arjantin, 1978 Dünya Kupası’nın ev sahibi oldu. Son kupanın yıldız ismi JohanCruyff, Arjantin’e gitmezken turnuvanın başından sonuna kadar Arjantin üstünlüğü vardı. Ekonomik ve siyasal sıkıntılar yaşayan Arjantin, ev sahibi olmanın da verdiği avantajla finale kadar yükselirken finalde Cruyff’dan yoksun Hollanda ile karşılaştı. Arjantin, o zamanlar ülke dışında oynayan tek oyuncusu MarioKempes’in yıldızlaştığı maçta Hollanda’yı 3-1 mağlup ederek turnuvayı şampiyon olarak tamamladı. Hollanda’dan RuudGullit ve Brezilya’dan Zico, performanslarıyla akılda kalan diğer futbolcular olmuşlardır.