Reklam
Reklam
Reklam
Ödemiş Kent Gazetesi

ÖNEMLİ TÜRBELER VE KONUMU

MEHMET TOP

MEHMET TOP

Türkiye genelinde çeşitli türbeler vardır. Türbe batı tarafta medrese cephesinden 2.70 m. taşıntı yapmaktadır. Güney ve batı duvarları dışında kalan kısımları medreseyle birleşmiştir  Dıştan, 8.32 m. x 8.32 m. ölçülerinde kare planlı türbenin üzeri kubbe ile örtülmüştürTürbeye avludan doğu duvarının kuzey köşesine kaydırılmış bir kapıyla girilmektedir Tek katlı olarak düzenlenmiş türbe, 1.00 m. kalınlığındaki duvarlarıyla içeriye de kare planlı olarak yansıtılmıştır. Kare planlı iç mekandan kubbeye geçişi aslan göğsü tabir edilen bingiler sağlamaktadır. Bu bingiler köşelerde “L” biçiminde ayaklara oturan sivri kemerlerle oluşturulmuştur. Bu 0.25 m. derinliğindeki sivri kemerler iki renkli kesme taşlarla örülmüştür. Kuzey ve batı yüzdeki kemer üst kısımları yıkılmıştır Kapı, sivri kemerli alınlık içerisinde düz atkı taşlı olarak yapılmıştır. Doğu duvarının ortaya yakın bir yerine kapıdan başka 1.25 m. derinliğinde sivri beşik tonozla örtülü bir eyvan şeklinde bir girinti açılmıştır Güney ve batı duvarlarına açılmış birer pencereyle türbenin içerisi aydınlatılmıştır. Kapı ve pencereler içten basık kemerle kapatılmıştır.Türbe duvarları içten ve dıştan düzgün kesme taşlarla kaplanmıştır. Duvarların dış üç köşesinde çift yüzlü köşe pahları yer almaktadır. Kuzeydoğu köşesinde kapı yüzünden pahlanmaya gidilememiştir. Sadece gövdenin üst kesimine basamak şeklinde iki kademelenme yapılabilmiştir. Kare gövdeden onikigen kasnağa geçiş üç köşede çifte köşe pahları ve bu kuzeydoğu köşede kademelenmeyle sağlanmıştır. Kasnaktan itibaren kubbe tamamen yıkılmış vaziyettedir. Düzgün kesme taş kaplamalı güney ve batı cephelerinin ortalarına birer pencere açılmıştır. Pencereler sivri kemerle son bulan ve içleri geometrik geçmelerle doldurulmuş bir çerçeve içerisine alınmıştır. Kaval silmelerden oluşan çerçeve kemer başlangıcından itibaren ters”U” şeklinde pencereyi üstten kuşatmaktadır. Ayrıca düz atkı taşlı pencere açıklığı dört yönden silmelerle çerçevelenmiştir. Dış çerçeve ve kemerlerdeki geometrik süslemeler, eşkenar dörtgenlerin yatay ve dikey bölünmesiyle oluşturulmuş sekizgen, altıgen ve dikdörtgenlerden meydanaKümbetin kime ait olduğunu ve yapım tarihini bildiren kitabe veya tarihi belge bulunamamıştır. O.C. Tuncer, “Kale kitabesinde adı geçen Süleyman Bey için kümbet XVII. yüzyılın III. çeyreğinde yapılmış olabilir” demektedir.103 O. Arık, kümbetin tarihini XVI. yüzyıl olarak belirlemektedir.104 C.Yazıcıoğlu’da kümbet için “IV. Murad’ın İran Seferi’ne iştirak eden MahmudiBeyleri’nden Ali Bey’e aittir”der.105103 O. Cezmi Tuncer, Anadolu Kümbetleri, C.III, Ank., 1992, s.336. 104 O. Arık, “Erken Devir Anadolu Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri”, Anadolu (Anatolia), C.II, Ank., 1967, s.67. 105 Yazıcıoğlu, a.g.e., s.7. IV. Murad’ın İran Seferi’ne çıktığı 1636-1637 senelerinde Mahmudi Beyliği’nin başında Zeynel Bey bulunmaktadır. Bu dönemde MahmudiBeyleri’nden Ali Bey’in adı kayıtlarda geçmemektedir. Bu yüzden kümbetin Ali Bey’e ait olması ihtimali zayıflamaktadır. Süleyman Bey’e ait olduğu daha uygun düşmektedir. Süleyman Bey, 1643 yılında kaleyi yaptırdığına göre, kümbet, XVII. yüzyıl ortalarında yapılmış olabilir. 4.3. Yapının Tanımı Kümbet, yamaca yapıldığından kuzeyden yükseltilmiş bir kaide üzerine oturmaktadır. 6.25 m. x 6.25 m.ölçülerindeki kare planlı kaidenin köşeleri yatay olarak düz kesilmiştir. Kaide üzerinde dıştan sekizgen, içten daire planlı gövde yer almaktadır Kümbet tek katlı olarak düzenlenmiştir. Her bir yüzeyi 2.42 m. uzunluğundaki sekizgen gövdenin kuzeyine kapı; doğu, batı ve güneyine pencere açılmıştır. Ara yüzeyleri sağır tutulmuş gövdenin üst kısımları ve külah tamamen yıkılmıştır. İçten basık bir kubbe gövdeyi örtmektedir 106 O. Cezmi Tuncer, Bunu güney penceresi olarak tarif etmektedir. Tuncer, a.g.e., s.236. içten mukarnas dolgulu, dıştanda ters “U” şeklinde geometrik süslemeli bir bordürle çerçevelenmiştir Dıştaki süsleme kuşağının üzeri kırık akışlı dörtlü düğüm motiflerinin oluşturduğu sekizgen yıldızlar ve bunların içleri gülbezeklerle doldurulmuştur Kapıyı çerçeveleyen mukarnas dolgulu kuşak üstte sivri kemerli bir alınlık oluşturmaktadır. Alınlığın ortasında yine mukarnaslı çerçeve içine alınmış bir kitabelik üstten bingilerle kapatılmıştır. Bugün bunun içerisinde kitabe bulunmamaktadır. Ayrıca kapı lentosu üzerindeki kabaranın içerisi altı kollu yıldız ve gülbezeklerle doldurulmuştur Gövdenin doğu, batı ve güney yönlerine bakan pencereler, farklı özellikler göstermektedir. Doğu cephenin ortasında yer alan pencere, 0.13 m. derinliğinde kenarları yuvarlaklaştırılmış üstten yelpaze şeklinde kademeli olarak son bulan bir girinti içerisindedir. Pencerenin düz atkı taşlı açıklığı, altı yatay, dört düşey parmaklıkla kapatıldığı yuvalarından anlaşılmaktadır Güney ve batı cephelerinde bulunan pencereler, özellik göstermeyen düz açıklıktan ibarettir. Pencere üst kısımları yıkılmış Kümbetin içerisi 4.00 m. çapında daire planlıdır. Üzerini örten basık kubbe harçla tutturulmuş moloz taşlarla oluşturulmuştur Pencere ve kapı açıklıkları içten basık kemerlerle kapatılmıştır. Zemini döşeme taşlarıyla kaplanmış olup, içerisinde sanduka yoktur Kümbetin 1.00 m. kalınlığındaki duvarları içte ve dışta kalker, düzgün kesme taşlarla kaplanmıştır. Kümbetin güney ve batı cephelerinin üst kısımları ile külah yıkılmıştır. İçteki basık kubbe de güney ve batı taraflardan yarıya kadar çökmüştür. Ayrıca yapıya ait süslemeli bazı parçalar, çevreye dağılmış durumdadır. Kümbette restorasyon çalışmaları devam etmektedir.

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ
YAZARIN SON YAZILARI
- 3 Ekim 2024
KÖŞE YAZISI :MEHMET TOP - 17 Eylül 2024
KÖŞE YAZISI :MEHMET TOP - 11 Eylül 2024
KÖŞE YAZISI :MEHMET TOP - 10 Eylül 2024
- 26 Ağustos 2024
- 24 Ağustos 2024
- 8 Ağustos 2024
- 2 Ağustos 2024
- 30 Temmuz 2024
ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ