Yüzyıllardır Yapılan İncir Bandırması

Bademli Mahallesinde İncir hasadının hemen ardından yapılan İncir Bandırması çalışması   yüzyıllardan beri süren gelenek haline geldi. 

Bademli’nin Akçalı Mahallesi Hafızağa Sokakta  yaşayan 90 yaşındaki Halil İbrahim Göçen  ve 65 yıllık eşi Kerime Göçen ilerleyen yaşlarına rağmen dağlardan gelen bitkisel bitkilerle İncir  bandırmasını birlikte hazırladıklarını ifade eden Göçen çifti ayrıca yapılan İncir bandırmasının kendilerine ayrı bir lezzet olarak zevkle tükettiklerini dile getirdiler.

“İNCİR BANDIRMASI KÖYÜMÜZDE 700 YILDAN BERİ DAĞLARDAN GELEN ÖZEL BİTKİLERLE YAPILMAKTADIR”

Bademli Mahallesinin sakinlerinden Ramazan Göçen “Bademlinin kuruluşundan bu yana incir yemiş bahçelerimiz olmuş. Bizim çocukluğumuzda Torbalı’ya kadar yemiş bahçeleri vardı. Bütün halkımız orada yemiş işlerdi. Annemden, babamdan dinlediğim son baharda, Eylül’ün ortasından sonra incir hasadı bitiminde kışlık hazırlık olarak bandırma dediğimiz yüzyıllardır devam eden bir geleneğimiz var. İncir bandırma kışa hazırlık bir geleneğimizdir. Kültürümüzde var olan doğadaki değerlerin mercan köşk, indirşahi, kekik ve tuz suya katılarak incirle birlikte kaynatılıyor. İncir kuruduktan sonra paketlendikten içine defne yaprağı konuluyor, bu da farklı bir aroma katıyor. Asıl önemli olan bandırılmayan incirlerde kuruma çürüme, kurtlanma olurken kekikle bandırılma yapılan incirlerde olmuyor hem de tazeliğini koruyor. ayrıca kekikte Allah’ın verdiği bir özellik anti bakteriyel bir özelliği var. Doğada bir çok kekik çeşidi var ama bu has incir kekiği, maalesef şimdiki neslimiz bu gıdalardan mahrum bu doğal olan incir, yemiş zaten tazeyken aç karnına yendiğinde ayrıca mideyi koruyucu, sindirimi kolaylaştırıcı bir yönü var. Kuran-ı Kerim’de de geçiyor. İncir bandırma yöntemiyle bozulma olmuyor ve raftaki ömrü de uzuyor. Yerli Halk şairi Mehmet Arif Birgi 1955 yılında vefat ediyor. Şöyle bir dörtlüğü var “Vettini ve zeytüni bilirsiniz bu söz dini zeytin yemiş yiyenlerin olgun imiş beyni” gerçekten insanın beynini çalıştıran aktif ve dinç yapan incirinde özelliği var, hem midemize hem de beynimize fayda sağlayan bir ünü var. İnciri daha çok mutfağımızda tutabilmek uzun süre kalabilmesini sağlayan bu bandırma işlemi bu mevsimde yapılırken istediğimiz bunu bu yöremiz dışında tüm dünya bilsin , bu geleneğimizi unutmayalım. Doğal olarak sürdürelim, şimdi katkı maddeleriyle bir şeyler yapmaya çalışılıyor ama doğal yönüyle fayda verici kekiği de içine katarak çünkü kekiğin çok çok faydası var. Belki şimdi yeni tekniklerle Laboratuvarlarda katkı maddeleriyle bunu raflarda durmasını sağlayabiliyorlar, gıda maddelerini ama kekikle, fesleğenle kurduktan sonra defne yaprağı ile, mercan köşkle bunu tuzla birlikte kaynattığımızda tamamen yerli, doğal hiçbir katıksız organik bir koruma altına alıyorsunuz, daha uzun ömürlü olmasını sağlıyorsunuz bu çok önemli bunu korumamız ve yaygınlaştırmamız gerekiyor.” dedi.

“GEREKİRSE COĞRAFİ İŞARETİ ALINSIN”

Bademli’de yüzyıllardan beri yapılan İncir Bandırmasının gerekirse Coğrafi işareti alınması gerektiğini ifade eden Göçen “Köyümüzün kuruluş ile birlikte atalarımızdan ve dedelerimizden gelen bir tarihi geleneğimiz İncir Bandırması, dağlardan  gelen özel bitkisel karışımlarla  özel bir lezzete, sahip oluyor. Bölgemizde bu özel karşımın bize göre bir coğrafi işareti  olsun.” dedi.

“700 YILLIK TARİHİ GELENEĞİMİZ” 

Bademliden Halil İbrahim Göçen “Bu gelenek 700 yıllıktan beri yemiş bandırma Eylül sonlarına doğru hasat bittikten sonra bu yemişi bandırıyoruz. Bu gelenek 700 yıldan beri devam ediyor. Biz 60-70 seneden beri yemişlerimizi bu şekilde bandırıyoruz. Faydaları çürümemesi için kurtlanmaması için bandırdığımız zaman bunun içine tuz katıyoruz. Yemiş kekiği  var, o kekik bunları koruyor. Doğal bitkiler ve yöremizin incir kekiği, fesleğen, incir şahı bunlar koku yapıyor ve koruyor.” Dedi.

Bademli Mahallesinden Kerime Göçen “Bu zamanı geldiği zaman bu incirleri bandırıyoruz. Faydası mideye, içine kekik katıyoruz korusun diye fesleğen ve incir şahı koku yapsın diye katıyoruz. Bunu katarken küpün içine katılırdı, biz eskiden küpün içine katıp öyle yapardık.” dedi.

MEŞHUR İNCİR BANDIRMASININ YAPILIŞI

İncirin bandırılması bir temizlikten öte, kurtlanma çürümeye karşı çok faydalı bir ata geleneğidir. İncir hasadı sonlarında Eylül ortası geçince, incir bandırma sezonu başlar. Kazanlar kurulur, odunlar yakılır, suya biraz tuz, kekik, fesleğen, ildirşâhi, mercanköşk bazı yerlerde de mersin, ilave edilerek kaynatılır. Kurutulup seçilen süzme yemişler,önce tuzlu normal suda yıkanır, bekletilmeden sepete alınır.İncir dolu sepet, kaynayan suda bir iki dakika bandırılır çıkarılır.Yarı gölgede temiz hazırlanmış örtülerin üzerine dökülür, serilir. Kaynayan suda çok bekletilmez.Az bir süre(bir iki dakika) kalır, yoksa erir bozulur.Akabinde incirler sergiye dökülür serilir.Bir kaç gün kurumaya bırakılır, sonra alınır. Bal küpü incirler, evlerimizin bir köşesinde, çeyiz gibi kışlıkların arasında,sepet ve kıl,bez torbalarda korunmaya bırakılır.İsteyen defne yapraklarını kazana koyabildiği gibi, kurutulmuş defne yapraklarını, incirlerin üzerine hoş aromalı kokması için serpiştirebilir…

Haber : Turgay Konuralp