Reklam
Reklam
Reklam
Ödemiş Kent Gazetesi

Tarihçi Yazar MUSTAFA SOLAK

Tarihçi Yazar MUSTAFA SOLAK

Türkiye’de kanuna uygun teşekkül etmiş ve edecek olan izcilik ve sporculuk gibi topluluklar ve cemiyet ve kulüb gibi heyetler ve mektepler özel kıyafet, alamet ve levazım taşımak istedikleri zaman yalnız nizamname veya talimatname ile muayyen tiplere uygun kıyafet, alamet ve levazım taşıyabilirler.   Türkiye’de bulunan Türklerin ve yabancıların, yabancı memleketlerin siyaset, askerlik ve milis teşekkülleri ile münasebetli kıyafet ve alametlerini ve lavazımını taşımaları yasaktır. 

Ecnebi teşekkül mensuplarının kendi kıyafet, alamet ve levazımları ile Türkiye’yi ziyaret etmeleri, Bakanlar Kurulu’nca tayin olunacak mercilerin müsaadesine tabidir. Türkiye Devleti nezdine memur bulunanların kıyafetleri beynelmilel yürürlükteki adetlere tabidir.  Özel izin ile gelen yabancı memleketler kara, deniz, hava kuvvetlerine mensup kimselerin resmi üniformalarını nerelerde ve ne zaman taşıyabilecekleri Bakanlar Kurulu kararıyla tayin olunur.Maddelerden de anlaşılacağı üzere kanunun amaçları şunlardı:  Türk Milleti’ni emperyalizmin etkisinden uzaklaştırarak milli birliği pekiştirmek, 2. Bir dinin ve mezhebin üyelerine tanınan üstünlüğü kaldırarak yurttaşlar arasında eşitliği sağmak,  3.Kadın-erkek eşitliğini gözetmek, 4. Sağlık açısından yararlı olanı yapmak, 5. Kıyafette çağdaş uygarlığın gerektiğini yapmak.  Emperyalizme karşı milli birliği ve eşitliği sağlamak 

“Emperyalizmin etkisinden uzak olmanın kıyafet ile ne ilgisi var?”denebilir. İzcilik, sporculuk, avcılık gibi maksatlar için kurulan toplulukların kıyafetlerinin hükümetçe belli şekillere tâbi tutulması, yasanın gerekçesinde “ecnebi siyaset ve emperyalistlik ve askerlik teşekkülleri ile iltibaslı alamet ve kıyafetleri” taşıyamamaları amacıyla açıklanır. Bundaki bir diğer amaç; “millî birliği incidici ve millî duyguyu tahrik” edici vaziyetlere mâni olmaktı.  Hatta bu amaç doğrultusunda “memlekete misafir olarak gelecek ecnebi teşekküllerin ziyaretlerinin müsaadeye tâbi tutulması ve memuren yahut ruhsatlı olarak Türkiye’de bulunan ecnebi kara, deniz ve hava kuvvetleri mensuplarının resmî kıyafetlerini taşıyabilmeleri hususunun dahi Hükümetçe tanzim ve tayin edilmesi de düşünülmüştür.” 

ATATÜRK’E GÖRE KIYAFET ÇAĞDAŞLIK MESELESİDİR 

Atatürk 30 Ağustos 1925 tarihinde Kastamonu’da halka yönelik yaptığı konuşmada kendisini din görevlisi olarak tanıtan kimilerinin, kendilerini milletvekili, belediye başkanlarının önüne koyarak halkın temsilcileriymiş gibi yansıtmalarını eleştirerek, onların halkla doğrudan doğruya ilişki kurmaya engel olduğunu belirtmiştir. Dahası “yetki sahibi olmayan bu gibi kimselerin görevli olan kişilerle aynı kıyafeti taşımalarındaki sakıncayı hükümetin dikkatine sunacağım” demiştir. 

Atatürk kıyafet konusuna ayrıca fen, sağlık ve medeniyet açılarından yaklaşır ve medeni kıyafet giyilmesinden yanadır. Bu hususta kendini dinleyen bir vatandaşı göstererek şunu söyler “Başında fes, fesin üstünde bir yeşil sarık, sırtında bir mintan, onun üstünde benim sırtımdaki gibi bir ceket, daha alt tarafını göremiyorum. Şimdi bu kıyafet nedir? Medeni bir insan bu tuhaf kıyafeti giyip dünyayı kendine güldürür mü?” Dahası medeni kıyafeti, kadın-erkek eşitliğinin de bir aracı olarak görmüştür. “Olabilir mi ki, bir toplumun yarısı topraklara zincirlerle bağlı kaldıkça diğer kısmı göklere yükselebilsin?”diye soran Atatürk şu örneği verir:  “Bazı yerlerde kadınlar görüyorum ki, başına bir bez veya bir peştemal veya buna benzer bir şeyler atarak yüzünü gözünü gizler ve yanından geçen erkeklere karşı ya arkasını çevirir veya yere oturarak yumulur. Bu davranışın anlam ve işareti nedir? Efendiler, medeni bir millet anası, millet kızı bu garip şekle, bu ilkel duruma girer mi? Bu durum milleti çok gülünç gösteren bir görüntüdür.

Yasada görüldüğü gibi ibadet yeri haricinde, yani, sokakta, caddede dinsel kıyafet ile dolaşmak yasaktır ama bugün bırakalım sokakları, okullarda bile cüppe ve sarık gibi dinsel kıyafetlerle dolaşılabilmektedir. Yasanın 1. maddesiyle mabed ve ayin haricinde dahi dini kıyafeti taşıyabilme yetkisi İslam dini açısından Diyanet İşleri Başkanı’na tanınmıştır. Ama bu kıyafetin resmi işlerde giyilmesi gerekir

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ
YAZARIN SON YAZILARI
- 26 Ağustos 2023
- 9 Haziran 2023
- 18 Mayıs 2023
- 2 Şubat 2023
- 28 Ocak 2023
- 28 Aralık 2022
- 9 Aralık 2022
- 12 Ekim 2022
- 7 Ekim 2022
- 30 Eylül 2022
ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ