Birgi’de tarihi anıt önünde tören
İlk Türk Hekim Hızır Ali Paşa için anıtının bulunduğu Birgi’deki yol üzerindeki anıt önünde Birgi’deki Fazlı Alpay Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencisi Arda Doğa Timur tarafından konuşma gerçekleştirildi.
Arda Doğa Timur “İlk Türk Hekimi Hızır Ali Paşa’yı anlattı. Gürlek “Asıl adı Celaleddin Hızır olan Hacı Paşa’nın hangi tarihte dünyaya geldiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, XIV. yüzyılda Karamanoğulları’nın idaresinde bulunan Konya’da doğduğu tahmin edilmektedir. Anadolu Beylikleri Devri’nin sonlarında ve Osmanlı Dönemi’nin başlarında yaşamış olan Hacı Paşa, ilk öğrenimini ve medrese tahsilini Konya’da tamamladıktan sonra, ilim tahsili için Mısır’a gönderilmiştir. Mısır’da iken Hızır bin Ali adıyla anılan, Medrese-i Şeyhun’da eğitim alan Hacı Paşa, dinî ve akli ilimleri okumuş, keskin zekâsı ve çalışkanlığı ile hocasının takdirini kazanmıştır.
Dini ilimler üzerine öğrenimini tamamlamasına rağmen geçirdiği bir hastalık sonrasında ilgi alanını değiştirmiştir. Bu olay onu Tıp Fakültesine sürüklemiş ve bu alanda çok da başarılı bir hekim olmuştur. Kahire’de MansuriyeKalavun Hastanesi’ne hekim, bazı rivayetlere göre ise başhekim tayin edilmiştir. Hacı Paşa daha sonra Mısır’daki görevini bırakıp Anadolu’ya gelmiştir. Bu gelişin sebebi, Anadolu’daki ilk görev yeri olan Selçuk’ta yazdığı kitaba göre Aydınoğlu İsa Bey’in davetidir. Sabuncuoğlu’nun “bir ehl-i hüner” diye bahsettiği Hacı Paşa, Selçuk ve Birgi’de bilimsel ve tıbbi çalışmalarını başarı ile devam ettirmiştir.Ölüm tarihi ve yeri hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte, onun tahminen 90 yaşlarında öldüğü ve Birgi’de Hıdırlıkmevkine defnedildiği söylenmektedir. 1935 yılında mezarının üzerine mermerden bir abide yapılmıştır. Hacı Paşa’nın Molla Fenari ve Seyyid Şerif Cürcani gibi isimlerle de yakın arkadaş olduğunun bilinmesi, onun hekimlik kimliğinin yanı sıra önemli bir düşünür olduğunu da ortaya koymaktadır. Anadolu’nun İbni Sina’sı olarak bilinen Hacı Paşa’nın eserlerinde kendinden önce gelen pek çok ünlü hekimin aktardığı bilgiden de yararlandığı bilinmektedir. Edindiği tecrübeler doğrultusunda kazandığı bilgileri oldukça sade bir biçimde eserlerine aktaran Hacı Paşa sayesinde Osmanlı Tıbbının en yüksek devirlerinden birinin yaşandığı belirtilmektedir. Kadılık görevi yanında Birgi medreselerinde hocalık, sarayda hekimlik yapan Hacı Paşa’nın bir Türk hekimi olarak hükümdardan ve saray erkânından çok itibar gördüğü ve halk tarafından sevildiği rivayet edilir. Hacı Paşa XIV. yüzyılın başlarında Anadolu’da bulunan en büyük Türk hekimi olmuştur” Dedi.
Haber : Turgay Konuralp
