Kale giriş burcu, Süleyman Bey kümbeti, Hasan Bey Türbesi ve Evliya Bey Köprüsü’nde düzgün kesme taş; İçkale beden duvarları, burçlar, seyir köşkü, harem, selamlık ve Hasan Bey Medresesi’nde kaba yonu ve moloz taş; Dışkale surları, burçlar ve gözetleme kulesinde, Bey Hanı ile Evliya Bey Medresesi’nde moloz taş, beşik tonoz ve kubbelerde, giriş ünitesi dışında kırma moloz taş kullanılmıştır. Bundan başka az da olsa devşirme bazalt blok taşlara kale giriş kapısında yer verilmiştir.Yapılarda iki türlü duvar örgüsü görülmektedir. Bunlardan iki tarafı veya dışı düzgün kesme taşlarla kaplanmış içerisi moloz taş ve harçla doldurulmuş duvarlar Kale giriş burcu, Süleyman Bey Kümbeti ve Hasan Bey Türbesi ile Evliya Bey Köprüsü’nde görülmektedir. Köprü ve giriş burcunun dış yüzeyleri, türbelerinde iç ve dışları düzgün kesme taşlarla kaplanmıştır. Giriş burcunda kırmızı kum taşından farklı büyüklüklerde yontulmuş kesme taşlar görülmesine karşın, köprü ve türbelerde kalker taşı birbirine eşit büyüklüklerdedir. Ayrıca köprünün mensab tarafındaki kemer ve tempan duvarında, Hasan Bey Türbesi içerisindeki kemerlerde kale giriş kapısı üzerinde iki renkli kesme taşlara yer verilmiştir.Diğeri ise kaba yonu ve moloz taşlarla örülmüş duvarlardır. Genelde kaba yonu şeklinde düzlenmiş taşlarla düzgün derz sıraları oluşturarak dizilmiş duvarlar yanında harçla tutturulmuş moloz taş duvarlarda görülmektedir. Bu duvarlar, ahşap veya taştan balık sırtı örülmüş hatıllarla desteklenmiştir. Bir sıra ince, bir sıra kalın taşlardan duvar örgüleri olduğu gibi iri blok taşların aralara yerleştirildiği duvarlarda vardır. Kapı lentoları olarak Evliya Bey Medresesi’nde olduğu gibi hiç düzeltilmeden konmuş taşlar olduğu gibi, genelde düzgün blok taşlar kullanılmıştır. Örtülerde de moloz taşlar harçla birbirine tutturulmuştur.Taş malzemeden başka, dışkale sur duvarlarında, Van yöresinde bat adı verilen ince dal ve çamurla yapılmış dolgu duvarlar görülmektedir. Van kalesinde de benzer şekilde kerpiçlerin aralarına dal parçaları yerleştirilmiş burçlar vardır.Kerpiç ise içkalenin doğu sur duvarının üst kısmında, kuzey doğudaki burçta, selamlık ve haremin ikinci kat duvarlarında, seyir köşkünün iç duvarlarında görülmektedir. Tuğla da sadece Seyir Köşkün’deki kulelerden doğudakinin külahı ile üst pencerelerin kemerlerinde, fırının tandır kısmında mevcuttur. İçkalede kullanılan ahşap malzemenin az bir kısmı günümüze gelmiştir. Çoğunluğu köylüler tarafından alınan ahşabın düz örtülerde, kapı ve pencerelerin kapatılmasında, kullanıldığı anlaşılmaktadır. Ahşap hatıllardan pencere ve duvarlarda kullanılanlar sağlam olarak günümüze ulaşmış örtülerdeki kirişlerin sadece yuvaları kalmıştır. Hamurkesen Kalesi’nde ise, ahşap kirişli düz örtünün sağlam örneklerini görmek mümkündür Ayrıca Kale’de madeni eser olarak demir kapı kanatları dikkat çekicidir. Tamamı demirden yapılan kapı kanatları yuvarlak başlı çivilerle perçinlenmiştir. 4. Süsleme Hoşap yapılarında süslemelerin belirli yapıların cephelerinde toplandığı görülmektedir. Hasan Bey ve Evliya Bey Medreseleri’nde, Bey hanında süslemeye rastlanamamıştır.Yapılardan kale giriş kapısı, Hasan Bey Türbesi güney ve batı cepheleri, Süleyman Bey Kümbeti kuzey cephesiyle Evliya Bey Köprüsü’nün mansab yönünde mimari plastik süslemelere, İçkale, harem ve selamlık kısımlarında kalemişi ve alçı kabartma süslemelere yer verilmiştir. Cephelerde görülen mimari plastik süslemeler; figür, geometrik, mukarnas ve bitkisel motiflerden oluşmaktadır.Kale giriş kapısı üzerindeki simetrik, profilden verilmiş aslan figürleri, boyunlarında zincirleriyle ortaya doğru ilerler vaziyette “baş eğdirme” sembolü olarak işlenmiştir. Bu şekilde aslan figürlerine Osmanlı döneminde sadece Doğu Beyazıt İshak Paşa Sarayı harem giriş kapısında rastlanmaktadır.H. Gündoğdu, Van Gölü Çevresinde Kabartmalarıyla Dikkat Çeken Bazı Türk Eserleri, Van Gölü Çevresi Kültür Varlıkları Sempozyumu, Van, 1996, s.10. 168 Gündoğdu, a.g.e., s.33. Anadolu Selçuklu dönemi mimarisinde çoğunlukla çifte olarak karşımıza çıkan aslan figürlerinin hakimiyet, kuvvet, kudret ve koruyucu vasıflarının yanısıra arma olarak kullanıldıkları görülmektedir.169 Bu nedenle Anadolu’da birçok kalede aslan figürü tasvir edilmiştir.Aslan figürlerinin ortadaki armudî askıya yürür vaziyette verilmesi, Erzurum Yakutiye Medresesi taçkapısındaki hayat ağacının iki yanındaki aslan figürlerine Silvan Kalesi’nde güneş kabartmasına doğru ilerleyen aslan figürlerine; yine aynı kalede, ortadaki sfenske doğru yürür vaziyetteki aslan figürlerine, Diyarbakır Surları’nda çeşitli burçlardaki karşılıklı yürür vaziyetteki aslan figürlerini çağrıştırmaktadır. Ayrıca aslan figürlerinin vücutları ve başlarının profilden verilmesi; Ani Kalesi aslan kabartması, Malabadi Köprüsü güneşle verilen aslan kabartması, Karatay Han Türbe girişi üzerindeki aslan kabartması, Erzurum Yakutiye Medresesi aslan kabartmaları ve Doğu Beyazıt İshak Paşa Sarayı aslan kabartmalarıyla Aslan kabartmalarının ortasında yer alan armudî askı motifi de Bitlis’teki Şerefiye Külliyesi minare ve camii doğu cephesinde benzeşmektedir., Diyarbakır Safa Cami son cemaat yeri kemer aralarında Mardin Ulu Cami minaresindeSüleyman Bey Kümbeti kuzey cephesindeki dış bordürde görülen sekiz köşeli yıldızlarla uçları sivri haçların birleşmesinden oluşmuş kompozisyon, bazen tuğla bazende taş oymalarla Karahanlılar’danOsmanlılar’a kadar süren ve en yaygın görülmektedir. Hasan Bey Türbesi, güney ve batı cepheleri pencerelerinde yer alan birbirinin tekrarı, eşkenar dörtgenlerin çapraz, yatay ve dik bölünmesiyle oluşturulmuş geometrik geçme-kompozisyonları, Anadolu Türk Mimarisi içerisinde daha değişik varyasyonlarla karşımıza çıkmaktadır.